چرم‌سازي كيف پول سنتي چرم‌سازي عبارتست از تهيه و تنظيم چرم از پوست حيوانات و جانوران بوسيلهٔ پاره‌اي مواد كيف اداري شيميايي و اعمال فيزيكي و شيميايي، كه پوست از وضعيت ابتدايي بيرون شده و به رخ اثبات و فاسد‌نشدني در بيايد . به عبارت ديگر چرم‌سازي تغيير و تحول صورت دادن به پوست به امداد مواد دباغي و عمليات فيزيكي و شيميايي و تهيهٔ چرم مي باشد .
مراحل توليد چرم به راه و روش سنتي تهيهٔ پوست:در رويه سنتي توليد چرم، بيشتر از پوست گاو براي تبديل به چرم به كار گيري مي كنند زيرا اين جور پوست نرم‌تر از پوست گاوميش و ضخيم‌تر از پوست گوسفند هست و در مرحلهٔ لش‌زني و بقيه مراحل براي تبديل به چرم، قابليت و امكان صدمه ديدن پوست كمتر هست . از سوي ديگر محصولاتي كه با اين نوع چرم ساخته مي شود، مرغوب‌تر مي‌باشد . شستشو:پوست ها را براي تبديل به چرم مي بايست به موقعيت طبيعي خود بازگرداند، به همين خواسته آنها را ۳ الي ۶ روز در آب نگه مي دارا‌هستند تا نمك از پوست بيرون شود، و موقعيت خشكي آن از بين برود . موگيري:در اين مرحله پوست‌ها را كه به شرايط ارگانيك درآمده‌اند ۳ الي ۱۰ روز در محلول آرد جو يا آهك نگه‌داري مي‌كنند، اين فعاليت سبب تخمير پوست مي گردد به طوري كه گيسو از آن به راحتي كنده ميشود . از اين سطح به پوست‌ها توله آهكي هم گفته مي گردد . لش‌زني:براي اين فعاليت پوست را به دو ميخ آويزان كرده با داس يا اين كه اَرسَن (چاقوي دو نوع با تيغهٔ بلند) چربي ها و ضايعات را از آن قطع مي‌كنند . خوابانيدن در فضله:پوست‌ها را براي يك سري روز در محلولي از آب و فضلهٔ مرغ و كبوتر مي‌خوابانند . اين كار سبب ساز از بين رفتن پروتئين‌هاي مازاد پوست كه باعث فساد چرم ميشوند و نرمي و لطافت و انعطاف پوست در برابر سوزوسرما و گرما مي شود . براي نرمي پوست از زاج هم به كارگيري ميشود . نمك‌زني:در اين سطح براي ثابت نگه داشتن شرايط پوست و فاسد نشدن به آن نمك مي زنند تا اين تراز به اصطلاح امروزي پوست سالمبور گفته مي‌گردد . دباغي يا اين كه مازوكاري:براي دباغي پوست‌ها را درون گودال‌هايي به عمق ۲ متر گذارده، به روي آنها محلولي از آب و مازو مي‌ريزند و لگدمال مينمايند . پوست‌ها براي دو دورهٔ ۱۰ روزه، در اين محلول خوابانده گرديده و هر روز لگدمال ميشوند تا مازو به نيكي وارد پوست شود . بعد آنها را در آفتاب خشك مي نمايند . از اين تراز به پوست‌ها يا اين كه توله‌هاي آهكي چرم گفته مي شود . نمك‌زني:چرم‌ها را براي مدت ۴۸ ساعت در محلولي از آب و نمك قرار ميدهند تا نمك به آهستگي جذب آنها شود و بازدارنده از خرابي و نيستي چرم گردد . بعد چرم‌ها رادر آفتاب كم آب مي نمايند . سنگ زني:پوست‌هاي نصفه كم آب رابر روي تخته‌اي بعضاً به صورت هلال كه به خرك مشهور است، مي‌خوابانند . طرف لش چرم را با سنگ‌پا و طرف رخ چرم را با سنگ صاف معمولي مي‌مالند تا بلورهاي نمك از چرم بيرون شود و موجب خشكي و تركيدگي پوست نگردد بعد از آن آن ها را زير آفتاب پهن مينمايند تا كاملاً خشك شود . پيه‌زني يا پيه‌كاري: در اين سطح براي نرمي چرم از پيه آب‌شده، استعمال مي شود . شستشو:اين عمل يك ساعت تا يك سري روز پس از پيه‌كاري انجام مي شود . رنگ‌زني:پس از شستن نوبت به رنگ زدن چرم مي رسد . به اين منظور صاحبان چرم آنها را به رنگرزهايي كه از قديم به اين فعاليت اشتغال داشته‌اند، ميدهند . با آنكه رنگ‌هاي مختلفي وارد بازار شده‌است، رنگرزها همانند قبل مايلند از رنگ نارنجي رنگ استعمال كنند تا اصالت آن را مراقبت نمايند . در قبلي براي رنگ چرم‌ها از گلرنگ، گل و گِل‌وَرَز استفاده مي‌شد . گِل‌وَرَز گياه كوچك و سفيد رنگ مي‌باشد كه از كوهستان جمع‌آوري مي شود و براي استفاده، خشك‌شدهٔ آن را ساييده با آب مخلوط مي نمايند تا رنگ نارنجي به دست آيد . پس از رنگ زدن، چرم‌ها را به ميله‌هاي چوب آويزان مي نمايند تا كاملاً كم آب شود . سنگ‌زني:براي درخشان شدن چرم روي آن را با سنگ يَشم كه سنگي سبزرنگ و صاف است، مي‌سايند . در گذشته تمام روند توليد چرم به شيوه سنتي حدوداً ۳ ماه به ارتفاع مي‌انجاميد .
چرم‌سازي كيف پول سنتي چرم‌سازي عبارتست از تهيه و تنظيم چرم از پوست حيوانات و جانوران بوسيلهٔ پاره‌اي مواد كيف اداري شيميايي و اعمال فيزيكي و شيميايي، كه پوست از وضعيت ابتدايي بيرون شده و به رخ اثبات و فاسد‌نشدني در بيايد . به عبارت ديگر چرم‌سازي تغيير و تحول صورت دادن به پوست به امداد مواد دباغي و عمليات فيزيكي و شيميايي و تهيهٔ چرم مي باشد .
مراحل توليد چرم به راه و روش سنتي تهيهٔ پوست:در رويه سنتي توليد چرم، بيشتر از پوست گاو براي تبديل به چرم به كار گيري مي كنند زيرا اين جور پوست نرم‌تر از پوست گاوميش و ضخيم‌تر از پوست گوسفند هست و در مرحلهٔ لش‌زني و بقيه مراحل براي تبديل به چرم، قابليت و امكان صدمه ديدن پوست كمتر هست . از سوي ديگر محصولاتي كه با اين نوع چرم ساخته مي شود، مرغوب‌تر مي‌باشد . شستشو:پوست ها را براي تبديل به چرم مي بايست به موقعيت طبيعي خود بازگرداند، به همين خواسته آنها را ۳ الي ۶ روز در آب نگه مي دارا‌هستند تا نمك از پوست بيرون شود، و موقعيت خشكي آن از بين برود . موگيري:در اين مرحله پوست‌ها را كه به شرايط ارگانيك درآمده‌اند ۳ الي ۱۰ روز در محلول آرد جو يا آهك نگه‌داري مي‌كنند، اين فعاليت سبب تخمير پوست مي گردد به طوري كه گيسو از آن به راحتي كنده ميشود . از اين سطح به پوست‌ها توله آهكي هم گفته مي گردد . لش‌زني:براي اين فعاليت پوست را به دو ميخ آويزان كرده با داس يا اين كه اَرسَن (چاقوي دو نوع با تيغهٔ بلند) چربي ها و ضايعات را از آن قطع مي‌كنند . خوابانيدن در فضله:پوست‌ها را براي يك سري روز در محلولي از آب و فضلهٔ مرغ و كبوتر مي‌خوابانند . اين كار سبب ساز از بين رفتن پروتئين‌هاي مازاد پوست كه باعث فساد چرم ميشوند و نرمي و لطافت و انعطاف پوست در برابر سوزوسرما و گرما مي شود . براي نرمي پوست از زاج هم به كارگيري ميشود . نمك‌زني:در اين سطح براي ثابت نگه داشتن شرايط پوست و فاسد نشدن به آن نمك مي زنند تا اين تراز به اصطلاح امروزي پوست سالمبور گفته مي‌گردد . دباغي يا اين كه مازوكاري:براي دباغي پوست‌ها را درون گودال‌هايي به عمق ۲ متر گذارده، به روي آنها محلولي از آب و مازو مي‌ريزند و لگدمال مينمايند . پوست‌ها براي دو دورهٔ ۱۰ روزه، در اين محلول خوابانده گرديده و هر روز لگدمال ميشوند تا مازو به نيكي وارد پوست شود . بعد آنها را در آفتاب خشك مي نمايند . از اين تراز به پوست‌ها يا اين كه توله‌هاي آهكي چرم گفته مي شود . نمك‌زني:چرم‌ها را براي مدت ۴۸ ساعت در محلولي از آب و نمك قرار ميدهند تا نمك به آهستگي جذب آنها شود و بازدارنده از خرابي و نيستي چرم گردد . بعد چرم‌ها رادر آفتاب كم آب مي نمايند . سنگ زني:پوست‌هاي نصفه كم آب رابر روي تخته‌اي بعضاً به صورت هلال كه به خرك مشهور است، مي‌خوابانند . طرف لش چرم را با سنگ‌پا و طرف رخ چرم را با سنگ صاف معمولي مي‌مالند تا بلورهاي نمك از چرم بيرون شود و موجب خشكي و تركيدگي پوست نگردد بعد از آن آن ها را زير آفتاب پهن مينمايند تا كاملاً خشك شود . پيه‌زني يا پيه‌كاري: در اين سطح براي نرمي چرم از پيه آب‌شده، استعمال مي شود . شستشو:اين عمل يك ساعت تا يك سري روز پس از پيه‌كاري انجام مي شود . رنگ‌زني:پس از شستن نوبت به رنگ زدن چرم مي رسد . به اين منظور صاحبان چرم آنها را به رنگرزهايي كه از قديم به اين فعاليت اشتغال داشته‌اند، ميدهند . با آنكه رنگ‌هاي مختلفي وارد بازار شده‌است، رنگرزها همانند قبل مايلند از رنگ نارنجي رنگ استعمال كنند تا اصالت آن را مراقبت نمايند . در قبلي براي رنگ چرم‌ها از گلرنگ، گل و گِل‌وَرَز استفاده مي‌شد . گِل‌وَرَز گياه كوچك و سفيد رنگ مي‌باشد كه از كوهستان جمع‌آوري مي شود و براي استفاده، خشك‌شدهٔ آن را ساييده با آب مخلوط مي نمايند تا رنگ نارنجي به دست آيد . پس از رنگ زدن، چرم‌ها را به ميله‌هاي چوب آويزان مي نمايند تا كاملاً كم آب شود . سنگ‌زني:براي درخشان شدن چرم روي آن را با سنگ يَشم كه سنگي سبزرنگ و صاف است، مي‌سايند . در گذشته تمام روند توليد چرم به شيوه سنتي حدوداً ۳ ماه به ارتفاع مي‌انجاميد .
قالیشویی عطاریان مشهد