كيف چرم

درباره تاريخچه مليله زنجان اطلاعات جامعي در دست نيست وليكن از دو طريق مي توان به قدمت اين هنر ارزنده پي برد. 1) خريد اينترنتي نقره نوشته ها و سفرنامه هاي سياحاني كه به اين منطقه سفر كرده و از هنر زيباي مليله كاري در اين منطقه ياد كرده اند. 2) آثار باقي مانده مليله بسياراندك بوده و اكثرا متعلق به دو سده اخير مي باشد. در كتب تاريخي كه اشاراتي درباره زنجان دارند از ميان صنايع شهر زنجان بيش از هر چيز از صنعت فلز كاري آن سخن كفته اند از آنجا كه مليله كاري نيز يكي از شاخه هاي فلزكاري است مي توان مسير حركت آن را در بطن فلزكاري منطقه جستجو كرد. با توجه به رونق شهر زنجان در دوره هخامنشيان ، اشكانيان و ساسانيان فلز كاري نيز كه از صنايع پيشرفته هر يك از اين تمدنهاست، در اين منطقه وجود داشته است.سابقه مليله كاري در زنجان از قرن دهم هجري، به بعد روشن و مشخص است ((فردريك ريچارد))، مستشرق اروپايي، در سفر نامه خود مي نويسد : (( شهر زنجان كه شهر كوچكي است نقره، و مليله كاري اين شهر پر زرق و برق است)) .مليله كاري تا قبل از دوره پهلوي ، به عنوان هنر دستي بومي زنجان فقط در اين شهر معمول بوده، منتهي در زمان حكومت رضاخان با مهاجرت تعدادي از هنرمندان اين شهر به تهران و اصفهان در ساير نقاط كشور نيز رواج يافت. سرويس هاي چايخوري و شربت خوري ، جعبه جواهرات و دسته چاقو، عمده ترين محصولات توليدي تا اين دوران بوده اند. هنرمندان زنجاني در سال هاي بعد، به تدريج بر انواع اين دست ساخته هاي هاي زيبا افزودند، شايد بتوان رونق اين هنر صنعت را در زنجان، دوران سلجوقي دانست وهمچنين بر اساس آثارباقي مانده از دوره صفوي، اين دوره را اوج شكوفايي اين هنر دانست. وضعيت فعلي هنر مليله كاري در زنجان:اين هنر وام دار هنرمنداني مي باشد كه با ابزار بسيار ابتدائي به خلق آثاري ارزشمند مبادرت ورزيده و گاه بينايي خود را در اين راه از دست داده اند. از جمله هنرمندان مليله كار زنجان: مرحوم كربلايي حسينعلي، مرحوم مشهدي رحمان ، مرحوم موسي كاظميان مقدم ،مرحوم حاج صمد همامي، وهنرمنداني چون رحيم برجخاني ، حاج ابوالفضل ثبوتي و حاج قربانعلي پرداختي و... . آثار قديمي مليله در زنجان به كلي از بين رفته و يا جهت استفاده مجدد از نقره ذوب گرديده است. متاسفانه به دليل عدم وجود موزه در زنجان آثار نقره اي– مليله كاري مورد حفظ و نگهداري قرار نگرفته است. امروزه در زنجان حدود 30 كارگاه مليله كاري فعال موجود مي باشد كه استادان مليله كار اين كارگاهها همگي از شاگردان استاد ((منصور كاظميان مقدم)) مي باشند. اين استاد گرانقدراز سال 1355 به منظور حفظ و بقاي اين هنر با همكاري سازمان صنايع دستي زنجان به آموزش مليله كاري در مركز آموزش استان اقدام نمودند. در پايان قابل ذكر است،دو تن از شاگردان ايشان به نامهاي استاد ((عبدالحميد محرر)) در سال86 محسن يزدانشناس در سال 87 موفق به اخذ مُهر اصالت در اين رشته از يونسكو گرديدند.تفاوت مليله زنجان و اصفهان: از لحاظ ساختار، ريز نقشها و عيار نقره مصرفي از يكديگر متمايز مي شوند.( عيار نقره مصرفي در اصفهان 95-90 و شايد هم كمتر باشد اما در زنجان ، نقره مصرفي با خلوص9/99 معروف به عيار 100 استفاده مي شود) به لحاظ كيفيت ساخت ، مليله اصفهان داراي نقوش بزرگتر نسبت به مليله زنجان است و غناي ريز نقوش ، زيبايي و ظرافت كار آن با مليله زنجان برابري نمي نمايد. مليله زنجان با توجه به طرحها و نقشهاي اصيل و خصوصا ظرافت زياد آن در مجموع از كيفيت بالايي برخوردار است. ريز نقشهاي رايج مليله زنجان: ريز نقوش متداول در مليله زنجان همانند ساير نقشهاي صنايع دستي اكثرا ذهني و الهام يافته از طبيعت و طرحهاي سنتي است ، مهمترين و رايج ترين نقشهاي مليله زنجان عبارتند از: اشك، جغه، پيچك، ترمه و غنچه، برگ، واو مليله، دو چشم، برگ فرنگ، سه چهارچشم، كورمليله و تابيده ،كه هر يك داراي ويژگي خاص خود مي باشد .

درباره تاريخچه مليله زنجان اطلاعات جامعي در دست نيست وليكن از دو طريق مي توان به قدمت اين هنر ارزنده پي برد. 1) خريد اينترنتي نقره نوشته ها و سفرنامه هاي سياحاني كه به اين منطقه سفر كرده و از هنر زيباي مليله كاري در اين منطقه ياد كرده اند. 2) آثار باقي مانده مليله بسياراندك بوده و اكثرا متعلق به دو سده اخير مي باشد. در كتب تاريخي كه اشاراتي درباره زنجان دارند از ميان صنايع شهر زنجان بيش از هر چيز از صنعت فلز كاري آن سخن كفته اند از آنجا كه مليله كاري نيز يكي از شاخه هاي فلزكاري است مي توان مسير حركت آن را در بطن فلزكاري منطقه جستجو كرد. با توجه به رونق شهر زنجان در دوره هخامنشيان ، اشكانيان و ساسانيان فلز كاري نيز كه از صنايع پيشرفته هر يك از اين تمدنهاست، در اين منطقه وجود داشته است.سابقه مليله كاري در زنجان از قرن دهم هجري، به بعد روشن و مشخص است ((فردريك ريچارد))، مستشرق اروپايي، در سفر نامه خود مي نويسد : (( شهر زنجان كه شهر كوچكي است نقره، و مليله كاري اين شهر پر زرق و برق است)) .مليله كاري تا قبل از دوره پهلوي ، به عنوان هنر دستي بومي زنجان فقط در اين شهر معمول بوده، منتهي در زمان حكومت رضاخان با مهاجرت تعدادي از هنرمندان اين شهر به تهران و اصفهان در ساير نقاط كشور نيز رواج يافت. سرويس هاي چايخوري و شربت خوري ، جعبه جواهرات و دسته چاقو، عمده ترين محصولات توليدي تا اين دوران بوده اند. هنرمندان زنجاني در سال هاي بعد، به تدريج بر انواع اين دست ساخته هاي هاي زيبا افزودند، شايد بتوان رونق اين هنر صنعت را در زنجان، دوران سلجوقي دانست وهمچنين بر اساس آثارباقي مانده از دوره صفوي، اين دوره را اوج شكوفايي اين هنر دانست. وضعيت فعلي هنر مليله كاري در زنجان:اين هنر وام دار هنرمنداني مي باشد كه با ابزار بسيار ابتدائي به خلق آثاري ارزشمند مبادرت ورزيده و گاه بينايي خود را در اين راه از دست داده اند. از جمله هنرمندان مليله كار زنجان: مرحوم كربلايي حسينعلي، مرحوم مشهدي رحمان ، مرحوم موسي كاظميان مقدم ،مرحوم حاج صمد همامي، وهنرمنداني چون رحيم برجخاني ، حاج ابوالفضل ثبوتي و حاج قربانعلي پرداختي و... . آثار قديمي مليله در زنجان به كلي از بين رفته و يا جهت استفاده مجدد از نقره ذوب گرديده است. متاسفانه به دليل عدم وجود موزه در زنجان آثار نقره اي– مليله كاري مورد حفظ و نگهداري قرار نگرفته است. امروزه در زنجان حدود 30 كارگاه مليله كاري فعال موجود مي باشد كه استادان مليله كار اين كارگاهها همگي از شاگردان استاد ((منصور كاظميان مقدم)) مي باشند. اين استاد گرانقدراز سال 1355 به منظور حفظ و بقاي اين هنر با همكاري سازمان صنايع دستي زنجان به آموزش مليله كاري در مركز آموزش استان اقدام نمودند. در پايان قابل ذكر است،دو تن از شاگردان ايشان به نامهاي استاد ((عبدالحميد محرر)) در سال86 محسن يزدانشناس در سال 87 موفق به اخذ مُهر اصالت در اين رشته از يونسكو گرديدند.تفاوت مليله زنجان و اصفهان: از لحاظ ساختار، ريز نقشها و عيار نقره مصرفي از يكديگر متمايز مي شوند.( عيار نقره مصرفي در اصفهان 95-90 و شايد هم كمتر باشد اما در زنجان ، نقره مصرفي با خلوص9/99 معروف به عيار 100 استفاده مي شود) به لحاظ كيفيت ساخت ، مليله اصفهان داراي نقوش بزرگتر نسبت به مليله زنجان است و غناي ريز نقوش ، زيبايي و ظرافت كار آن با مليله زنجان برابري نمي نمايد. مليله زنجان با توجه به طرحها و نقشهاي اصيل و خصوصا ظرافت زياد آن در مجموع از كيفيت بالايي برخوردار است. ريز نقشهاي رايج مليله زنجان: ريز نقوش متداول در مليله زنجان همانند ساير نقشهاي صنايع دستي اكثرا ذهني و الهام يافته از طبيعت و طرحهاي سنتي است ، مهمترين و رايج ترين نقشهاي مليله زنجان عبارتند از: اشك، جغه، پيچك، ترمه و غنچه، برگ، واو مليله، دو چشم، برگ فرنگ، سه چهارچشم، كورمليله و تابيده ،كه هر يك داراي ويژگي خاص خود مي باشد .