پوستين‌دوزي، چاروق‌سازي و ساخت چرم به رويه صنعتي يك عدد از جامه‌‌‌هاي داراي فايده در سرماهاي طاقت فرسا ايران، كت پوست گوسفندي به اسم پوستين ميباشد . براي ساختن پوستين فرآيند ذيل انجام مي‌گيرد: پوست گوسفند را روي زمين مي گذارند به گونه‌اي كه پشم آن به طرف پائين باشد . آن‌گاه روي آن نمك ريخته، پوست ديگر را هم روي آن مي‌گذارند ولي اين دفعه پشم به طرف بالاست .
دستبند چرم
بعد آنها را خشك كرده، روز سپس كليه نمك‌ها را مي‌شويند . آن‌گاه آنها را به چهره تر به كارگاه برده و آميخته‌اي از نمك و آرد جو به اسم «آش» براي متورم كردن پوست فراهم مي نمايند . نخستين پوست را باطن ظرف سفالين مي‌گذارند و با اين ماده خوب مالش مي دهند و ظرف سفالين را پر از پوست ميكنند و به بازه زماني هشت تا روستا روز، هر روز پوست‌ها را بيرون آورده و مالش ميدهند و مجدد در كوزه مي گذارند . سپس از طي اين بازه زماني دوباره پوست‌ها را شسته و خشك ميكنند، اين فرآيند را دوباره تكرار ميكنند . پس از كم آب شدن، روي پوست‌ها را با آهن مي‌تراشند تا هيچ زايده‌ي گوشتي روي آن نمانده باشد .
وقتي پوست پاك شد روي طرف چرمي، گرد پوست انار جنگلي مي‌ريزند و آن را نم‌دار نگه مي‌دارند . پس از يك‌سري روز پوست انار را با كاردكي پاك مينمايند و روي آن را روغن كنجد و يا كرچك مي‌مالند و بالاخره آن را در آفتاب خشك مينمايند و بعد پشم آن را شانه مي نمايند . در اين جا پوست آماده دوختن ميباشد . پوست را از روي الگو برش ميزنند و پس از دوخت، زنان هنرمند روي آن را با نخ ابريشمي دوخته و تزئين مينمايند . هنگام پوشيدن، پشم گوسفند در روي جامه يا اين كه بدن قرار مي‌گيرد .
فرآورده عمده پوستين‌دوز، پوستين‌هاي بلند هست . بعضي هم نيم تنه و جليقه و كلاه پوستي و چاروق ميسازند . هنر پوستين‌دوزي در شانديز، مشهد، قوچان و درگز در استان خراسان، هنوز نيز ترويج دارااست .
شيوه ساخت چرم به راه صنعتي (مدرن) ۱ . خيساندن: پوست‌هاي مورد حيث را باطن حوضچه ريخته و در آب سرد آن را خيسانده و شستشو مي دهند .
۲ . موزدايي: براي سست كردن ريشه‌‌‌هاي مو و پشم صورت مي گيرد .
۳ . آهك‌زدن: براي زدودن گيسو و پشم فراوان ريزي كه هنوز بر روي پوست باقي ما‌نده از آهك و سولفور سديم استفاده مي‌گردد .
۴ . لَش‌گيري: پس از انجام عمليات آهك‌زني و شستشوي كامل، پوست‌ها را دوباره با آب سرد شستشو مي دهيم و زوايد گوشتي و چربي مازاد را كه به پوست چسبيده، جدا ميكنيم .
۵ . تميز كردن رخ: براي پاك و صاف كردن چهره پوست از زوايدي زيرا پيگمنت (دانه‌‌‌هاي رنگينه‌اي جانور در پوست) خراش غدد، قشر شاخي، پيازهاي متلاشي گرديده مو باقي ما‌نده در پوست، غدد عروقي و چربي مي‌توان از دست (با كمك شمشير) و يا خودرو به كارگيري كرد .
۶ . آهك‌گيري و خنثي كردن: شستشوهاي مكرر پوست، براي بيرون كردن كامل آهك‌هاي جذب گرديده .
۷ . آنزيم دادن: منجر تغييراتي در پوست مي شود كه در نهايت به صورت خاصيت مخصوص در چرم از قبيل نرمي، لطافت، ظرافت، انعطاف فوق‌العاده ظاهر مي شود .
۸ . دباغي كردن: دباغي يعني نفوذ، جذب و تركيب مواد شيميايي مطلوب با مولكول‌هاي توليد كننده پوست به گونه‌اي كه پيوندهاي ساخت شده دربين آنها خواصي تازه به پوست بخشد . براي دباغي كردن از مواد دباغي گياهي، مواد دباغي معدني و مواد دباغي تصنعي و مصنوعي استفاده مي‌گردد .
۹ . آب‌گيري: يعني دريافت كردن آب‌هاي مازاد جذب شده بوسيله چرم .
۱۰ . تراش: براي آن كه عمليات دباغي به صورتي يك نواخت انجام گيرد، همه پوست از نفوذ مواد و جذب آن به نسبتي يكسان برخوردار شود، حتمي مي باشد تا پوست تراشيده شود .
۱۱ . برگه كردن: در آوردن پوست‌هاي قطور به قطر‌‌‌هاي نازك‌تر بوسيله ماشين فالس .
۱۲ . مدل كردن: پس از تراشيدن و برگه كردن، پوسته‌ها را با توجه به سالم بودن چهره جور مينمايند . پوست‌هايي كه معمولاً در روي صورت فاقد هر نوع خراش، سوراخ، پارگي، داغ و ضايعات حاصله از موجودات ذره‌بيني و انگل هستند، به عنوان پوست‌هاي جايگاه يك محسوب شده و جدا ميگردند .
۱۳ . رنگرزي: رنگ را بايستي به راستي يكي از عامل ها مضاعف اثرگذار در جذب و دفع تعيين محصولات و فراورده‌‌‌هاي ساخته شده به دست بشر دانست .
پوستين‌دوزي، چاروق‌سازي و ساخت چرم به رويه صنعتي يك عدد از جامه‌‌‌هاي داراي فايده در سرماهاي طاقت فرسا ايران، كت پوست گوسفندي به اسم پوستين ميباشد . براي ساختن پوستين فرآيند ذيل انجام مي‌گيرد: پوست گوسفند را روي زمين مي گذارند به گونه‌اي كه پشم آن به طرف پائين باشد . آن‌گاه روي آن نمك ريخته، پوست ديگر را هم روي آن مي‌گذارند ولي اين دفعه پشم به طرف بالاست .
دستبند چرم
بعد آنها را خشك كرده، روز سپس كليه نمك‌ها را مي‌شويند . آن‌گاه آنها را به چهره تر به كارگاه برده و آميخته‌اي از نمك و آرد جو به اسم «آش» براي متورم كردن پوست فراهم مي نمايند . نخستين پوست را باطن ظرف سفالين مي‌گذارند و با اين ماده خوب مالش مي دهند و ظرف سفالين را پر از پوست ميكنند و به بازه زماني هشت تا روستا روز، هر روز پوست‌ها را بيرون آورده و مالش ميدهند و مجدد در كوزه مي گذارند . سپس از طي اين بازه زماني دوباره پوست‌ها را شسته و خشك ميكنند، اين فرآيند را دوباره تكرار ميكنند . پس از كم آب شدن، روي پوست‌ها را با آهن مي‌تراشند تا هيچ زايده‌ي گوشتي روي آن نمانده باشد .
وقتي پوست پاك شد روي طرف چرمي، گرد پوست انار جنگلي مي‌ريزند و آن را نم‌دار نگه مي‌دارند . پس از يك‌سري روز پوست انار را با كاردكي پاك مينمايند و روي آن را روغن كنجد و يا كرچك مي‌مالند و بالاخره آن را در آفتاب خشك مينمايند و بعد پشم آن را شانه مي نمايند . در اين جا پوست آماده دوختن ميباشد . پوست را از روي الگو برش ميزنند و پس از دوخت، زنان هنرمند روي آن را با نخ ابريشمي دوخته و تزئين مينمايند . هنگام پوشيدن، پشم گوسفند در روي جامه يا اين كه بدن قرار مي‌گيرد .
فرآورده عمده پوستين‌دوز، پوستين‌هاي بلند هست . بعضي هم نيم تنه و جليقه و كلاه پوستي و چاروق ميسازند . هنر پوستين‌دوزي در شانديز، مشهد، قوچان و درگز در استان خراسان، هنوز نيز ترويج دارااست .
شيوه ساخت چرم به راه صنعتي (مدرن) ۱ . خيساندن: پوست‌هاي مورد حيث را باطن حوضچه ريخته و در آب سرد آن را خيسانده و شستشو مي دهند .
۲ . موزدايي: براي سست كردن ريشه‌‌‌هاي مو و پشم صورت مي گيرد .
۳ . آهك‌زدن: براي زدودن گيسو و پشم فراوان ريزي كه هنوز بر روي پوست باقي ما‌نده از آهك و سولفور سديم استفاده مي‌گردد .
۴ . لَش‌گيري: پس از انجام عمليات آهك‌زني و شستشوي كامل، پوست‌ها را دوباره با آب سرد شستشو مي دهيم و زوايد گوشتي و چربي مازاد را كه به پوست چسبيده، جدا ميكنيم .
۵ . تميز كردن رخ: براي پاك و صاف كردن چهره پوست از زوايدي زيرا پيگمنت (دانه‌‌‌هاي رنگينه‌اي جانور در پوست) خراش غدد، قشر شاخي، پيازهاي متلاشي گرديده مو باقي ما‌نده در پوست، غدد عروقي و چربي مي‌توان از دست (با كمك شمشير) و يا خودرو به كارگيري كرد .
۶ . آهك‌گيري و خنثي كردن: شستشوهاي مكرر پوست، براي بيرون كردن كامل آهك‌هاي جذب گرديده .
۷ . آنزيم دادن: منجر تغييراتي در پوست مي شود كه در نهايت به صورت خاصيت مخصوص در چرم از قبيل نرمي، لطافت، ظرافت، انعطاف فوق‌العاده ظاهر مي شود .
۸ . دباغي كردن: دباغي يعني نفوذ، جذب و تركيب مواد شيميايي مطلوب با مولكول‌هاي توليد كننده پوست به گونه‌اي كه پيوندهاي ساخت شده دربين آنها خواصي تازه به پوست بخشد . براي دباغي كردن از مواد دباغي گياهي، مواد دباغي معدني و مواد دباغي تصنعي و مصنوعي استفاده مي‌گردد .
۹ . آب‌گيري: يعني دريافت كردن آب‌هاي مازاد جذب شده بوسيله چرم .
۱۰ . تراش: براي آن كه عمليات دباغي به صورتي يك نواخت انجام گيرد، همه پوست از نفوذ مواد و جذب آن به نسبتي يكسان برخوردار شود، حتمي مي باشد تا پوست تراشيده شود .
۱۱ . برگه كردن: در آوردن پوست‌هاي قطور به قطر‌‌‌هاي نازك‌تر بوسيله ماشين فالس .
۱۲ . مدل كردن: پس از تراشيدن و برگه كردن، پوسته‌ها را با توجه به سالم بودن چهره جور مينمايند . پوست‌هايي كه معمولاً در روي صورت فاقد هر نوع خراش، سوراخ، پارگي، داغ و ضايعات حاصله از موجودات ذره‌بيني و انگل هستند، به عنوان پوست‌هاي جايگاه يك محسوب شده و جدا ميگردند .
۱۳ . رنگرزي: رنگ را بايستي به راستي يكي از عامل ها مضاعف اثرگذار در جذب و دفع تعيين محصولات و فراورده‌‌‌هاي ساخته شده به دست بشر دانست .
قالیشویی عطاریان مشهد